آیا از تاثیر اضطراب مادر بر جنین و نوزاد آگاهی دارید؟ دوران بارداری یکی از مراحل مهم و تاثیرگذار زندگی مادران محسوب می‌شود که نگرانی‌هایی را با خود به همراه دارد. اگر این نگرانی‌ها شدت پیدا کند و به طور مداوم وجود داشته باشد، می‌تواند تبدیل به اضطراب و استرس مادر شود. اضطراب مادر می‌تواند هم بر جنین داخل رحم و هم بر نوزاد متولد شده تاثیر منفی بگذارد. مهمترین مسئله‌ای که باعث انتقال اضطراب مادر به نوزاد یا جنین می‌شود، ترشح هورمون کورتیزول است. این هورمون می‌تواند به طور مستقیم روی جنین و یا از طریق شیر دادن به نوزاد منتقل شود. طبیعتاً هر مادری به دنبال افزایش سلامت و کاهش آسیب به خود و فرزندش است. از این جهت توصیه می‌شود تا از تاثیر اضطراب بر جنین و نوزاد و راهکارهای مدیریت اضطراب و استرس اطلاع داشته باشید.

 منبع : تاثیر اضطراب مادر بر جنین و نوزاد به چه عواملی بستگی دارد

نشانه‌های استرس و اضطراب در دوران بارداری

به طور کلی دوران بارداری با استرس و اضطراب خفیفی همراه است. اما در برخی موارد این اضطراب شدت پیدا می‌کند که می‌تواند منجر به ایجاد علائم و مشکلاتی برای مادر و جنین و یا نوزاد متولد شده شود. از جمله نشانه‌ها و علائم اضطراب می‌توان به علائم زیر اشاره کرد:

-تغییرات خلقی وافزایش تحریک پذیری
-تغییر در اشتها
-علائم بدنی (مانند، سردرد و انواع شکایت‌های جسمانی)
-نگرانی بیش از حد در ارتباط با مسائل کوچک
-خستگی مفرط
-ضعف و بی حالی
-بی قراری
-سرگیجه
-مشکلات گوارشی
-برانگیختگی و آشفتگی مداوم
-مشکل در تمرکز
-منقبض کردن عضلات
-ترس‌ها و نگرانی‌های نامعقول

عوامل تاثیرگذار استرس و اضطراب در دوران بارداری

دوران بارداری یک مرحله مهم و حساس در زندگی مادر محسوب می‌شود. همین مسئله به تنهایی می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب در مادر شود. با این حال عواملی هستند که این اضطراب را در دوران بارداری شدت می‌دهند که از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

-مشکلات روانشناختی قبلی مادر
-بارداری اول
-نگرانی و افکار منفی در ارتباط با سلامت جنین
-فقدان حمایت‌های اجتماعی
-وضعیت نابسمان خانواده
-فقدان ارتباط صمیمی با همسر

تاثیر اضطراب مادر بر جنین

اضطراب مادر می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. اما آنچه که اهمیت دارد این است که اضطراب مداوم و طولانی مدت مادر می‌تواند منجر به افزایش سطح تولید هورمون‌هایی مانند کورتیزول در بدن خود و جنین شود. هورمون کورتیزول از جفت عبور می‌کند و می‌تواند به طور مستقیم وارد بدن جنین شود و مشکلات زیادی را برای جنین به وجود بیارود. افزایش سطح هورمون کورتیزول باعث کاهش افت کیفیت خواب مادر، خستگی مفرط، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن مادر و جنین و آسیب به دستگاه گوارش آنان می‌شود.

از جمله آسیب‌های دیگری که می‌تواند به دلیل اضطراب و استرس طولانی مدت مادر بر روی جنین به وجود بیاید شامل زایمان زودرس، کم وزنی، سقط جنین، احتمال نارسی و تاخیر رشدی می‌‌شوند. همچنین اضطراب و استرس می‌تواند با جنسیت جنین هم ارتباط داشته باشد. مادرانی که حتی قبل از بارداری اضطراب و استرس زیادی دارند، احتمال اینکه فرزند دختر بدنیا بیاورند بیشتر است. درست است که تعیین جنسیت توسط کوروموزوم‌های پدر تعیین می‌شود اما میزان سطح بالای هورمون کورتیزول در بدن مادر باعث می‌شود که لانه گزینی جنین پسر در رحم با موفقیت انجام نشود.

تاثیر اضطراب مادر بر نوزاد

اضطراب و استرس مداوم علاوه بر این که می‌تواند بر جنین داخل شکم تاثیر منفی بگذارد، بر نوزاد متولد شده هم اثرات منفی خواهد داشت. اضطراب و استرس مادر می‌تواند به طور مسقتیم و غیر مستقیم بر روی نوزاد تاثیر بگذارد. مادری که مضطرب است سطح هورمون کورتیزول در بدنش بیش از حد می‌باشد. در نتیجه همین هورمون کورتیزول می‌تواند از طریق خوردن شیر به نوزاد منتقل شود؛ این مسئله باعث می‌شود تا کورتیزول در بدن نوزاد هم افزایش پیدا کند.

نوزادی که از ابتدای تولد سطح بالایی از هورمون کورتیزول را دارد به احتمال بیشتری مستعد ابتلا به بیماری‌ها و پریشانی‌های روانشناختی نظیر افسردگی، ناآرامی، بیش‌فعالی، هوش‌بهر پایین، اضطراب و ترس مفرط هستند. علاوه بر این نوزادان بسیاری از رفتارها را از والدین و خصوصا از مادر خود الگوبرداری می‌کنند و یاد می‌گیرند.

مادری که به طور مضطربانه نسبت به اتفاقات واکنش نشان دهد، نوزادش نیز این رفتارها را الگوبرداری کرده و کم کم رفتار مضطربانه را یاد می‌گیرد و این رفتارها را به سایر جنبه‌های زندگی‌اش تعمیم می‌دهد. اضطراب کودک همچنین می‌تواند خود را به شکل ترس از اجتماع، ترس از ارتفاع، ترس از مبتلا شدن به بیماری و… نشان دهد. برای درمان اضطراب کودک بهتر است از یک فرد متخصص کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید. 

راه‌هایی برای کاهش تاثیر اضطراب مادر بر جنین و نوزاد

1. اگر استرس و اضطراب زیادی را در دوران بارداری تجربه می‌کنید بهتر است حتماً از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرد.

2. انجام ورزش روزانه و منظم در دوران بارداری می‌تواند سطح اضطراب و هورمون کورتیزول را در بدن کاهش دهد.

3. استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی بدن، تمرین‌های تنفسی و کاهش استرس نظیر تمرینات یوگا و ذهن‌آگاهی می‌تواند بسیار مفید باشد. برای اینکه اطلاعات بیشتری در ارتباط با این مسائل بدست بیاورید بهتر است با یک روانشناس گفتگو کنید.

4. سبک زندگی سالم همیشه موثر است. سعی کنید خواب کافی و تغذیه مناسب را رعایت کرده و از خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار اجتناب کنید. زیرا کافئین می‌تواند باعث افزایش استرس و اضطراب و افزایش ضربان قلب شود.

5. رابطه خوبی با همسر خود داشته باشید. بارداری یک مسئله حساس در زندگی است و می‌تواند با اضطراب زیادی همراه باشد، اما اگر حمایت اطرافیان و همسر به اندازه کافی باشد، می‌تواند این اضطراب و استرس را بسیار کاهش دهد.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول